ଗାନ୍ଧୀଜୀଙ୍କର ଶିକ୍ଷାବିଚାର: ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ସଙ୍ଗୀତର ସ୍ଥାନ
ଅନୁବାଦକ - ଚିତ୍ତରଞ୍ଜନ ଦାସ
ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ ୧୯୩୭ ମସିହା; ଦିଲ୍ଲୀ ୱିକିମିଡିଆ କମନ୍ସ୍ |
ବାଳକବାଳିକାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶୁଦ୍ଧ ସଙ୍ଗୀତର ପ୍ରସାର ଲାଗି ଗାନ୍ଧିଜୀ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟର
ପଣ୍ଡିତ ଖାରେ ଜୀବନୋତ୍ସର୍ଗ କରିଅଛନ୍ତି । ଏ ଦିଗରେ ଯେଉଁ ଚମତ୍କାର ପ୍ରଗତି ଗୁଜରାତ ମଧ୍ୟରେ; ବିଶେଷ କରି ଅହମଦାବାଦରେ ହୋଇ
ପାରିଛି, ତାହାର ଏକ ବିବରଣୀ ସେ ପଠାଇଛନ୍ତି । ଶିକ୍ଷା ବିଭାଗର କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷବୃନ୍ଦ ସଙ୍ଗୀତକୁ
ଶିକ୍ଷାକ୍ରମ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନ ଦେବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ ନ ଥିଲା ଭଳି ଜଣାଯାଉଥିବା ଦେଖି ସେ ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ
କରିଅଛନ୍ତି । ପଣ୍ଡିତ ମହାଶୟଙ୍କ ମତରେ ସଙ୍ଗୀତ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ପାଠ୍ୟକ୍ରମରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ଥାନ ପାଇବା
ଏକାନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ । ନିଜର ବ୍ୟାପକ ଅଭିଜ୍ଞତା ଭିତ୍ତିରେ ସେ ଏପରି ମତ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି ।
ତାଙ୍କର ପ୍ରସ୍ତାବ ପ୍ରତି ମୁଁ ମୋର ଆନ୍ତରିକ ଅନୁମୋଦନ ଜଣାଉଅଛି ।
ନୂତନ ପ୍ରଣାଳୀକୁ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ୱିତ କରିବା ପାଇଁ ଆମ ପାଖରେ ଅବଶ୍ୟ ଯଥେଷ୍ଟ ଶିକ୍ଷକ
ନାହାନ୍ତି । ମାତ୍ର ଯେ କୌଣସି ଉଦ୍ୟମ ନୂଆକରି ଆରମ୍ଭ କଲାବେଳେ ଏହି ଅସୁବିଧା ରହିବ ହିଁ ରହିବ
। ବର୍ତ୍ତମାନ ଆମ ହାତରେ ଯେତିକି ଶିକ୍ଷକ ଅଛନ୍ତି ସେମାନେ ନୂତନ ପ୍ରଣାଳୀ ଜାଣିବା ପାଇଁ
ଇଚ୍ଛୁକ ଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ଅବଶ୍ୟ ସେ ସୁବିଧା ମିଳିବା ଉଚିତ ଏବଂ ଆବଶ୍ୟକ ବିଷୟମାନ ଶିକ୍ଷା କରିସାରିବା
ପରେ ସେମାନଙ୍କ ବେତନ ଆଶାନୁରୂପ ବୃଦ୍ଧି କରାଯିବ, ଏପରି ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେବା ଉଚିତ ।
ପ୍ରାଥମିକ
ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ନୂତନ ବିଷୟ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଶିକ୍ଷକ
ଯୋଗାଇ ଦେବା ସମ୍ଭବ ବୋଲି ମୁଁ କଳ୍ପନା କରିପାରୁ ନାହିଁ । ତଦ୍ଦ୍ୱାରା ଅତିରିକ୍ତ ଖର୍ଚ୍ଚ ବଢ଼ିବ
ଏବଂ ତାହା ଅନାବଶ୍ୟକ । ହୁଏତ ଏପରି ହୋଇପାରେ ଯେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଯୁକ୍ତ ଥିବା
କେତେକ ଶିକ୍ଷକ ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ନୂତନ ବିଷୟ ଶିକ୍ଷା କରିବାକୁ ଅସମର୍ଥ ହୋଇ ପାରନ୍ତି ମାତ୍ର
ଯେଉଁ ପିଲା ମ୍ୟାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଢ଼ି ସାରିଛି ତା' ପକ୍ଷରେ ସଙ୍ଗୀତ, ଚିତ୍ରାଙ୍କନ,,
ଶାରୀରିକ ବ୍ୟାୟାମ ଓ କୌଣସି ଏକ ଧନ୍ଦାର ମୌଳିକ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିବାକୁ ତିନି ମାସରୁ ଅଧିକ ସମୟ
ଲାଗିବ ନାହିଁ ।
ଏ ସବୁ ବିଷୟରେ ଅନ୍ତତଃ ପକ୍ଷେ କାମ ଚଳିଲା ଭଳି ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିପାରିଲେ, ସେ
ଅଧ୍ୟାପନା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଅଧିକ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିପାରିବ । ଅବଶ୍ୟ ଏଥିପାଇଁ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଭିତରେ
ଆବଶ୍ୟକ ଆଗ୍ରହ ଓ ଉତ୍ସାହ ଥିବା ଦରକାର, ଏଥିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ପୁନର୍ଜାଗରଣ
ଲାଗି ନିଜକୁ ଯଥାଶକ୍ତି ଉପଯୋଗୀ କରି ଗଢିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେହିପରି ଆଗ୍ରହ ଓ ଉତ୍ସାହ ଲୋଡା ।
-ହରିଜନ, ତା ୧୧.୯.୧୯୩୭