ଗିଜୁଭାଇଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଦର୍ଶନ

ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷାର ପ୍ରସାର: ମଣ୍ଟେସୋରୀ ପଦ୍ଧତିର ଉପକରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତି

ସମ୍ପାଦନା - ନିଖିଳମୋହନ ପଟ୍ଟନାୟକ

୧୮୨୦ ମସିହାର ଏକ ଶ୍ରେଣୀକକ୍ଷର ଚିତ୍ର (ୱିକିମିଡିଆ କମନ୍ସ୍)

ବାଲ ଶିକ୍ଷଣର ନୂଆ ପଦ୍ଧତି ଅନୁସାରେ ବାଲମନ୍ଦିର ସଙ୍ଖ୍ୟା ବଢିବାରେ ଲାଗିଲା । ସେସବୁ ପାଇଁ ମଣ୍ଟେସୋରୀ ପଦ୍ଧତିର ଉପକରଣ ମିଳିବା ଏକ ବଡ ସମସ୍ୟା ଥିଲା । ବିଦେଶରୁ ଉପକରଣ ଆମଦାନୀ କରିବା ବେଶ୍ ବ୍ୟୟବହୁଳ ଥିଲା । ପୁଣି ଦରକାର ସମୟରେ ତାହା ମିଳି ପାରୁନଥିଲା।  ସ୍ଥାନୀୟ ସାମଗ୍ରୀ ନେଇ ବାଲ ଶିକ୍ଷଣ ସଂସ୍ଥା ଏସବୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାର ଯୋଜନା କଲେ। ସେ ସମୟରେ ଏହା ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ଓ ସାହସିକ ପଦକ୍ଷେପ ଥିଲା ।

ସେ ସମୟରେ (୧୯୨୦-୧୯୪୦) ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ଜୋରରେ ଚାଲିଥିଲା । ବିଦେଶୀ ଜିନିଷ ସବୁକୁ ବର୍ଜନ କରାଯାଉଥିଲା । ସ୍ୱଦେଶୀ ଓ ବିଦେଶୀ ଭାବନା ନେଇ ଲୋକମାନେ ବହୁତ ସ୍ପର୍ଶକାତର ଥିଲେ । ସେଥିପାଇଁ ଅନେକ ଲୋକ ମଣ୍ଟେସୋରୀ ପଦ୍ଧତିକୁ ବିଦେଶୀ ପଦ୍ଧତି, ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ଶିକ୍ଷା, ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିରେ ଏହା ଖାପ ଖାଇବ ନାହିଁ ଆଦି କହି ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିବାକୁ ଲାଗିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଗିଜୁଭାଇ ଆମ ଦେଶ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ ମଣ୍ଟେସୋରୀ ପଦ୍ଧତି ବିଷୟରେ କହି ଲୋକଙ୍କୁ ଜବାବ ଦେଉଥିଲେ ।

ଆଉ ଗୋଟିଏ ଭୁଲ ଧାରଣା ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ଯେ, ମଣ୍ଟେସୋରୀ ପଦ୍ଧତି ସହରର ଧନୀ ବର୍ଗର ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ, ଭାରତର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଗାଁର ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ପ୍ରଯୁଜ୍ୟ ନୁହେଁ । ଏକଥାର ଉତ୍ତର ଦେବାକୁ ଯାଇ ଗିଜୁଭାଇ କିଛି ଯୁକ୍ତି କରିବା ବଦଳରେ କାମ କରି ଦେଖାଇ ଦେଇଥିଲେ । ଦକ୍ଷିଣାମୂର୍ତ୍ତି ବାଲମନ୍ଦିର ସାମନାରେ ରହୁଥିବା କୃଷକ ଏବଂ ଶ୍ରମିକ ଶ୍ରେଣୀର ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ବାଲ ବିଦ୍ୟାଳୟ ସେ ଚଳାଇଥିଲେ ।

ବି.ଦ୍ର.: ଏହି ଲେଖାଟି 'ଗିଜୁଭାଇ  ଶିକ୍ଷା ନିଧି' ବହିରୁ ଆନୀତ । ଏହି ପୁସ୍ତକଟି ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଜାଗମରା ଠାରେ ସ୍ଥିତ 'ସୃଜନିକା' ସଂସ୍ଥାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ୨୦୦୫ ମସିହାର ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସରେ ଛପା ଯାଇଥିଲା । ବହିଟିର ସମ୍ପାଦକ ହେଲେ ନିଖିଳ ମୋହନ ପଟ୍ଟନାୟକ । ବହିଟିର ଓଡ଼ିଆ ଉପସ୍ଥାପନା କରିଛନ୍ତି ପୁଷ୍ପଶ୍ରୀ ପଟ୍ଟନାୟକ, ମମତା ସେନାପତି ତଥା ପଦ୍ମଜା ନନ୍ଦିନୀ ସାହୁ । ପୁସ୍ତକଟି ଭୁବନେଶ୍ୱରର ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ବିହାର ସ୍ଥିତ ଶୋଭନ ସଂସ୍ଥା ଛପାଇ ଥିଲେ । ବହିଟିର ଏହି ସଂସ୍କରଣଟିର ଦାମ ଥିଲା ଷାଠିଏ ଟଙ୍କା ।