ଦେଶୀୟ ଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷାଦାନ

ଗୋପବନ୍ଧୁ ଦାଶ

 ୧୮୭୦ ମସିହାରେ କଲିକତା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଚିତ୍ର (ୱିକିମିଡିଆ କମନ୍ସ୍)

କଲିକତା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର କାର୍ଯ୍ୟ ଦିନକୁ ଦିନ ବଢ଼ୁଅଛିମ। ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଶିକ୍ଷା ଓ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀରେ କେତେକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆବଶ୍ୟକମ। ତାହା ସ୍ଥିର କରିବା କାରଣ ବଡ଼ ସାହେବ ଆଦେଶ ମତେ ଏକ କମିଶନ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେମ। ଇଉରୋପର ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟମାନଙ୍କର କେତେଜଣ ପ୍ରଧାନ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଏ କମିଶନର ସଭ୍ୟମଥିଲେମ। ବଙ୍ଗଳାର ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ କଲେଜମାନ ପରିବର୍ତ୍ତନ କଲେ, କୌଣସି କୌଣସି ସ୍କୁଲ ମଧ୍ୟ ଦେଖିଲେମ। ଭାରତର ଆଉ କେତେକ ସ୍ଥାନର ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଶିକ୍ଷା ଅନୁଷ୍ଠାନ ମଧ୍ୟ ଦେଖିଲେ । ବର୍ତ୍ତମାନ କମିଶନଙ୍କ ରିପୋର୍ଟ ବାହାରିଅଛି । ସମ୍ୱାଦପତ୍ରମାନଙ୍କରେ ତହିଁରୁ ଆଲୋଚନା ଚାଲିଅଛି । ମ୍ୟାଟ୍ରିକୁଲେସନ ବା ପ୍ରବେଶିକା ପାଶ୍ କରିଥିବା ଛାତ୍ରମାନେ ମଧ୍ୟ କଲେଜରେ [ପଢ଼ିବା ନିମନ୍ତେ] ଉପଯୁକ୍ତ ନୁହନ୍ତି ବୋଲି କମିଶନଙ୍କ ମତ । ଏ ମତ ଅନେକ ପରିମାଣରେ ଠିକ୍ । ଉପଯୁକ୍ତ ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ଅଭାବ ଏଥିର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ବୋଲି କମିଶନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରି ଅଛନ୍ତି । ଅବଶ୍ୟ ଯୋଗ୍ୟତର ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅଧିକ ସୁଫଳ ଫଳିବାରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଶିକ୍ଷକର ଅଭାବ ଏକମାତ୍ର କାରଣ ନୁହେଁ ।

ବର୍ତ୍ତମାନର ପରୀକ୍ଷା ପ୍ରଣାଳୀକୁ କମିଶନ ନିନ୍ଦା କରି ଅଛନ୍ତି । ବାସ୍ତବରେ ଏଥିରେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଯେତେ ପରିଶ୍ରମ ଯେତେ ଉଦ୍‌ବେଗ ସହିବାକୁ ପଡ଼ୁଅଛି, ଫଳ ଦୃଷ୍ଟିରେ ତାହା ଅତ୍ୟଧିକ ଏବଂ ସେଥିରେ ଅନେକ ଛାତ୍ରଙ୍କର ଜୀବନନଷ୍ଟ ହେଉଅଛି । ଗୋଟାଏ ନମ୍ୱର ଲାଗି କେହି କେହି ଛାତ ଏକାଧିକଥର ଅକୃତକାର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ପ୍ରାଣରେ ଯେ ଆଘାତ ପାଉଛନ୍ତି, ସେଥିରେ ସେମାନେ ଏକା ବେଳେକେ ଅକର୍ମଣ୍ୟ ହୋଇ ପଡ଼ୁ ଅଛନ୍ତି । ଏହି ପରି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଶିକ୍ଷାରେ ଯେସବୁ ତୃଟି ଅଛି, ତାହାର ନିବାରଣ ଲାଗି କୌଣସି କମିଶନ କୌଣସି ବିହିତ ପ୍ରତିକାର ପ୍ରସ୍ତାବ କରିଛନ୍ତି ବୋଲି ଆମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ବୋଧ ହେଉ ନାହିଁ । ଏଥିର ଯଥାର୍ଥ ନିଦାନ ମଧ୍ୟ ନିରୁପଣ କରି ନାହାନ୍ତି । ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ସାହାଯ୍ୟରେ ଶିକ୍ଷା ଦିଆ ଯାଉଥିବା ଏ ଦୋଷମାନ କଦାପି ଘୁଞ୍ଚିବ ନାହିଁ । ଆମ୍ଭମାନଙ୍କ ସ୍କୁଲ କଲେଜରେ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କର ବିଷୟବୋଧ ପ୍ରତି ତେତେ ଦୃଷ୍ଟି ନାହିଁ । କେବଳ ଇଂରାଜୀ ଭାଷା ଶିଖୁ ଶିଖୁ ସାରା ଜୀବନ ଅତିବାହିତ ହେଉ ଅଛି । ତଥାପି ଇଂରାଜୀରେ ତୃଟି କେବେ ପୂରଣ ହେଉ ନାହିଁ ।...

 

କମିଶନଙ୍କ ମତରେ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପାସ କରି କଲେଜରେ ପଶିବା ଠିକ୍ ନୁହେଁ । କଲେଜର ଆଇ.ଏ. ଏବଂ ଆଇ.ଏସ୍‌.ସି. କ୍ଲାସମାନଙ୍କୁ ସ୍କୁଲରେ ସାମିଲ କରିବା ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରସ୍ତାବ । ସେଥିରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହେଲେ ଛାତ୍ରମାନେ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଉପାଧି ନିମନ୍ତେ କଲେଜରେ ପ୍ରବେଶ କରିବେ । ବି.ଏ. ତିନି ବର୍ଷର ପାଠ ହେବ। ଏ ସବୁ ପ୍ରସ୍ତାବ କାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିଣତ କରିବାକୁ ବହୁ ବ୍ୟୟ ଲାଗିବ । ମାତ୍ର ଏହା ଦ୍ୱାରା କଲେଜ ଶିକ୍ଷା ଭଲ ହେବ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । ବାସ୍ତବିକ ମାଟ୍ରିକ୍ୟୁଲେସନ ପାଶ କରିଥିବା ଅନେକ ଛାତ୍ର କଲେଜର ପାଠ୍ୟ ବିଷୟ ସହଜରେ ଅନୁଧାବନ କରି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ ।

କଲିକତା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଦେଶୀୟ ଭାଷାରେ ଏମ୍.ଏ. ଶିକ୍ଷାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରି ଅଛନ୍ତି। ଦେଶୀୟ ଭାଷାମାନ କ୍ରମେ ଉନ୍ନତ ହେଉଅଛି । ଆମ୍ଭମାନଙ୍କର ଆଶା ଥିଲା କମିଶନ ଶିକ୍ଷା ବିଧାନରେ ଦେଶୀୟ ଭାଷାର ଅଧିକ ପ୍ରୟୋଜନୀୟତା ସ୍ୱୀକାର କରିବେ । ମାତ୍ର ଫଳରେ 'ବିଷସ୍ୟ ବିଷମୌଷଧଂ' ନୀତିର ଅନୁସରଣ ହେବାର ଦେଖି ଅନେକେ ହତାଶ ହୋଇଛନ୍ତି ।

(ସମାଜ)